Δάση και Δασικές Εκτάσεις στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της Επιστημονικής Ημερίδας (Σάββατο, 13 Ιουνίου 2015) η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης σε συνεργασία με το Δικηγορικό Σύλλογο Χανίων και το Πολυτεχνείο Κρήτης. Το θέμα της Ημερίδας ήταν «ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ: ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΠΕ», με στόχο τη σφαιρική ανάλυση με βάση το Σύνταγμα και τη Νομοθεσία, αναδεικνύοντας τη σημασία του σεβασμού στο φυσικό περιβάλλον και στον άνθρωπο.

Ο Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ καλωσορίζοντας τους συνέδρους σημείωσε ότι «είναι κοινό το αίσθημα, πως η Κρήτη, όπως και ολόκληρη η Χώρα μας, βρίσκεται στην ιστορική φάση καταλυτικών ανακατατάξεων και προκλήσεων, που δεν επηρεάζουν μόνο τα πέριξ, αλλά και τα ενδότερα του ανθρώπου. Είναι μάλλον μέρος και συνέπεια άλλων παραμορφώσεων, που έχουν προηγηθεί. Χρειάζεται να εξετάσουμε ειδικότερα, τι προηγείται και τι απειλείται αμεσότερα: το χώμα ή το πνεύμα της Κρήτης;». Επίσης έκανε μία θεολογική προσέγγιση στο θέμα της Ημερίδας προβάλλοντας την πατερική σκέψη της Εκκλησίας οι οποίοι έκαναν συχνές αναφορές στη διάκριση ανάμεσα σε αυτό που οι άνθρωποι παράγουν μέσα από τη δική τους προσπάθεια και σε αυτό που δόθηκε από τον Θεό στην ανθρωπότητα για να το χρησιμοποιούν από κοινού.

Από την πλευρά του ο κ. Ιωάννης Δασκαλάκης, Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, εξέφρασε την αγωνία του για το πρόβλημα επίλυσης πολλών δικαστικών υποθέσεων, οι οποίες εκκρεμούν λόγω της πολυπλοκότητας των Νόμων, γι’ αυτό και ο Σύλλογος συνδιοργάνωσε μαζί με την ΟΑΚ και το Πολυτεχνείο την Ημερίδα αυτή, ευαισθητοποιούμενος γύρω από τα πολλαπλά προβλήματα που δημιουργούνται από την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας.

Η πρώτη ομιλήτρια κ. Δρ Ευπραξία-Αίθρα Μαριά (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δικαίου του Περιβάλλοντος – Δικηγόρος, Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος  του Πολυτεχνείου Κρήτης) ανέπτυξε το ειδικό συνταγματικό πλαίσιο προστασίας των δασών και δασικών εκτάσεων, δημόσιων και ιδιωτικών δηλ. ανεξαρτήτως του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος. Υπογράμμισε τον πυρήνα των διατάξεων αυξημένης ισχύος προστασίας τους, που συνίσταται στην κατ’ αρχήν απαγόρευση της μεταβολής του προορισμού τους με εξαίρεση τις περιπτώσεις συνδρομής ειδικών λόγων δημοσίου συμφέροντος που ελέγχονται ακυρωτικά. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην εξειδίκευση του ειδικού συνταγματικού πλαισίου στον νευραλγικό τομέα των επιτρεπτών επεμβάσεων και ειδικότερα στα έργα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ εντός του δασικού περιβάλλοντος,  με  παρουσίαση και της σχετικής νομολογίας. Τέλος, διατυπώθηκαν συμπερασματικές κριτικές σκέψεις και παρατηρήσεις για το σύνολο της δασικής νομοθεσίας με έμφαση στον περίπλοκο, αποσπασματικό και περιπτωσιολογικό χαρακτήρα των διατάξεων της κοινής νομοθεσίας.

Από την  πλευρά του ο κ. Μάριος Χαϊνταρλής (Επίκουρος Καθηγητής Δικαίου Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος – Δικηγόρος Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) ανέπτυξε με αναλυτικό τρόπο όλη τη Χωροταξική νομοθεσία,  τη σχετική νομολογία και το προκύπτον εξ αυτών πλαίσιο αδειοδότησης αιολικών εγκαταστάσεων στην Κρήτη. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκριναν νόμιμο το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, όπως και σε αυτές που έκριναν νόμιμη την υπαγωγή μεγάλων επενδυτικών προτάσεων έργων ΑΠΕ στο νόμο για τις Στρατηγικές Επενδύσεις, οι οποίες παρέπεμψαν την εξέταση των κρίσιμων χωροταξικών και περιβαλλοντικών θεμάτων κατά την έκδοση των μελλοντικών αδειοδοτήσεων τους. Ο κ. Χαϊνταρλής τόνισε ότι παραμένει κυρίαρχος ο νομικός ρόλος του Εθνικού / Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ παρά τη διαφαινόμενη σύγκρουση τόσο μεταξύ του Εθνικού / Ειδικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ και του Περιφερειακού Χωροταξικού για την Κρήτη όσο και μεταξύ του Ειδικού Πλαισίου και των υπό εκπόνηση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων (πρώην ΓΠΣ / ΣΧΟΟΑΠ). Ανέλυσε επίσης τις δυσχέρειες που εμφανίζει η επίλυση των συγκεκριμένων συγκρούσεων, η οποία θα πρέπει να γίνει σε κεντρικό επίπεδο από τον νομοθέτη. Για το λόγο αυτό διατηρεί πάντοτε μεγάλη αξία ο μηχανισμός της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης και των εκπονούμενων στο πλαίσιο αυτού μελετών.

Η κ. Μαρία Μελισσάρη (Προϊσταμένη Τμήματος Εμπραγμάτων Δικαιωμάτων της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας) ανέλυσε τα βασικότερα ζητήματα της δασικής ιδιοκτησίας. Αυτά είναι το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου στα δάση και στις δασικές χορτολιβαδικές εκτάσεις, στους τρόπους αναγνώρισης της ιδιωτικής δασικής ιδιοκτησίας (διοικητικά και δικαστικά), στα διακατεχόμενα δάση και στιςπροϋποθέσεις και περιορισμούς που προβλέπονται για τη μεταβίβαση ιδιωτικών δασών και δασικών εκτάσεων.

Στη συνέχεια, η κ. Χριστίνα Περάκη (Δικηγόρος Χανίων με μεταπτυχιακό δίπλωμα στο αστικό δίκαιo) ανέπτυξε την αποδεικτική διαδικασία, ενώπιον των δικαστηρίων, στην περίπτωση άσκησης εμπραγμάτων αγωγών ιδιωτών κατά του δημοσίου επί δασικών εκτάσεων, με τίτλο κτήσης τη χρησικτησία, αναλύοντας τις εφαρμοζόμενες διατάξεις του κρητικού αστικού κώδικα με αναφορές στην πρόσφατη νομολογία.

Τον κύκλο των ομιλητών έκλεισε ο κ. Ηλίας Κυριακόπουλος (Προϊστάμενος Τμήματος Εμπραγμάτων Δικαιωμάτων και Νομικών Υποθέσεων της Διεύθυνσης Διαχείρισης Ακίνητης περιουσίας του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας), ο οποίος παρουσίασε τις υφιστάμενες ρυθμίσεις και το σχετικό νομοσχέδιο με τις βοσκήσιμες γαίες και επεξήγησε τις ρυθμίσεις για τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης και την κατανομή των δικαιωμάτων στους κτηνοτρόφους όπως αυτή ρυθμίστηκε με την αριθμ. 873/55993/20.5.15 (ΦΕΚ 942/Β/ 2015) απόφαση Υπουργού και Αναπληρωτή υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης
Περιβάλλοντος και Ενεργείας. Τέλος, αναφέρθηκε στις ρυθμίσεις για τα κατεχόμενα ακίνητα του ν. 4061/2012, όπως σήμερα ισχύει (μη προβολή δικαιωμάτων κυριότητας και εξαγορά κατεχόμενων ακινήτων).

Σημαντική παρέμβαση έκανε η Διευθύντρια της Διεύθυνσης Δασών Χανίων κ. Πολύμνια Σκλαβάκη, η οποία τόνισε ότι η νομική ανάλυση του ζητήματος των δασών και των δασικών εκτάσεων είναι απολύτως αναγκαία και απαιτείται να παρθούν πρωτοβουλίες και να υλοποιηθούν περαιτέρω ενέργειες ώστε το ακανθώδες ζήτημα της διαχείρισης των δασών να γίνει πιο ξεκάθαρο τόσο για τους πολίτες όσο και για τις ίδιες τις υπηρεσίες.

Ο Πρόεδρος των Κτηνοτρόφων Χανίων κ. Μανούσος Σταυριανουδάκης έθεσε στους ομιλούντες και στο ακροατήριο τους προβληματισμούς του για τους χώρους βόσκησης στο Νομό Χανίων, αναφέροντας ότι η Πολιτεία πρέπει να λάβει μέτρα για την απλοποίηση των διαδικασιών, ώστε να μην είναι αναγκαίο ο κάθε κτηνοτρόφος να κάνει ακριβές και γραφειοκρατικές διαδικασίες για να βοσκήσει τα ζώα του.

Τέλος, από την πλευρά του ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου κ. Ιωάννης Παπαδάκης, συνεχάρει τους συνδιοργανωτές, καθώς έλαβε χώρα μια συζήτηση απολύτως εποικοδομητική όχι μόνο για τον νομικό κόσμο της Κρήτης αλλά και για όλους τους πολίτες, ενώ παράλληλα δεσμεύτηκε αφενός να γίνουν τα πορίσματα της Ημερίδας ευρέως γνωστά, αποτελώντας την απαρχή για επόμενες αναλύσεις επί του θέματος και αφετέρου ότι θα συστήσει επιτροπή στο Δικηγορικό Σύλλογο που θα επεξεργαστεί περαιτέρω τα συμπεράσματα της Ημερίδας, καθώς είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρξει συνέχεια στη συζήτηση για το δασικό ώστε και οι υπηρεσίες και οι πολίτες να γνωρίζουν τι ισχύει για τα δάση και τις ιδιοκτησίες, αποφεύγοντας τις ανούσιες και χρονοβόρες αντιπαραθέσεις.

Στην Ημερίδα συμμετείχαν νυν και πρώην Δήμαρχοι, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, η Πρόεδρος Πρωτοδικών Χανίων, πολλοί δικηγόροι, δασολόγοι και πολίτες που επέδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα από τα Χανιά και την υπόλοιπη Κρήτη.